Buharlaştırma ile Ayırma Nedir? Kim Kime Ne Anlatıyor?
Bir gün sabah kahvemi içerken, ofisteki arkadaşım bana gözlüğünü takıp “Buharlaştırma ile ayırma nedir?” diye sordu. Şaşırdım tabii, çünkü daha sabahın köründe ne bu kadar derin bir soru sorulabilir? Öncelikle “Sabah sabah bana kim kimyasal sorular soruyor?” diye düşünmedim değil ama, iç sesim devreye girdi: “Aman ne olur yapma, bu soruyu ciddiye al.”
Evet, işte bu şekilde iç sesle tartışarak başladım bu yazıya. O gün sabah çayımın biraz fazla kaynamış olması, kafamı da kaynatmıştı. Ama işte, “buharlaştırma ile ayırma nedir?” sorusu gerçekten de derin, felsefi ve biraz da… komik!
Buharlaştırma ve Ayırma: Bilimsel, Ama Biraz Dağınık
Öncelikle, “Buharlaştırma ile ayırma nedir?” diye bir soru soruluyorsa, burada bilimsel bir şeyler arayışına girmemek imkansız. Kafamda bir kimyasal deney başlıyor, her şeyden önce şöyle bir analize giriyorum:
Buharlaştırma: Sıvıyı ısıtarak buhara dönüştürme işlemi. Klasik bir örnek: Suyun kaynaması. Ama bu sırada ne oluyor? Su, buhara dönüşüyor. Şimdi, ben burada suyun kaynamasına odaklanıp arkadaşlarıma “Buharlaştırma, işte… suyun buharlaşması, ne var bunda?” demek isterdim ama sonra iç sesim devreye girdi. “Ama evlat, kimse bu kadar basitleştirmesin. Buharlaşma işlemi bir kimyasal olgu, anlatmalısın!”
Öyle ya, gerçekten de kimyasal bakmak gerek. Suyu kaynattığında suyun molekülleri hareketleniyor ve buharlaşıyor. İşte bu harika bir örnek. Benim gözümde o kaynayan suyun bir ruhu var, sanki benle sohbet ediyormuş gibi hissediyorum. Ama konu biraz daha ciddiye biniyor ve “buharlaştırma ile ayırma nedir?” sorusu beni düşündürmeye devam ediyor.
Ayırma: Ayırma dediğimizde bir çözeltinin ya da karışımın bileşenlerini bir şekilde birbirinden ayırma işleminden bahsediyoruz. Kimya deneylerinde sıvı karışımları veya katı maddeler birbirinden ayrılabiliyor. Örneğin, tuzlu suyu buharlaştırarak sudan tuzu ayırmak.
Daha da açıklamaya kalksam, arkadaşlarımın başları dönmeye başlar, “Bu adam ne anlatıyor?” diye düşünmeye başlarlar. Neyse ki, hemen pratik bir örnek vereyim.
Gündelik Hayatta Buharlaştırma ile Ayırma
O zaman, “buharlaştırma ile ayırma nedir?” sorusunu gündelik hayata uyarlayalım. Misal, kahve hazırlarken ne oluyor? Kendi kendime düşündüm, “Bu kadar bilimsel konuştuk, bari bir mizahi açıdan bakalım.” Şöyle bir düşünün:
Buharlaştırma: Kahve makineniz çalışırken, suyun kaynaması ve buharlaşması işlemi aslında bir nevi buharlaştırmadır. O sıcak buhar, altına koyduğunuz kahveye sızarak, kahvenin aromasını alır ve sonunda içmeye hazır bir kahve elde edersiniz. Evet, kahve yaparken bir anlamda sıvıyı buharlaştırarak tatları ayırmış oluyorsunuz. Bunu anlayan yoktur tabii, biz her gün bir fincan kahve içerken kimsenin aklına buharlaşma gelmez.
O sırada arkadaşım hala soruyor, “Yani kahvedeki o tat nasıl buharlaşarak ayırılıyor? Ne biçim anlatıyorsun?” Bunu da cevapladım: “Buharlaştırma ile ayırma nedir? Gündelik yaşamda bile, koca bir dünya var. Her an bir buharlaşma, bir ayırma işlemi yapıyoruz. O yüzden şimdi rahat ol, her şey basit!”
“Ayırma” İşlemi: Zihin Karmakarışık
Şimdi ise “ayırma” meselesine girelim. Gerçekten de bazen, hayatımızda bir şeyleri ayırma işlemi yapıyoruz. Mesela, bir kova suyu bir arkadaşımıza verirken… suyu verirken “Bu, çok önemli bir ayrımdır!” diye felsefi bir yaklaşım geliştiriyorum. Su buharlaşarak ayrılabilir, ama bu hayatın sunduğu her şeyi ayırmak o kadar kolay mı? Duygusal olarak ayırmak? Çalışma hayatında karışık işler arasında bir düzene girmek? İnsanlar birbirinden ayrılabilir mi?
Biraz da bu soruyu aklımızda soralım: Hangi ayrımlar gerçekten gerekli? Suyun buharlaşması ile insanların ayrılması arasında bir fark var mı? Yoksa bazen hayatın kaynamasını izlemek, buharı bırakıp geriye ne kaldığını görmek, asıl ayırma işlemidir? Ah, bir dakika! Dur, fazla felsefi konuştum. Ama işte bu, “buharlaştırma ile ayırma nedir?” sorusunun hayatımıza ne kadar derinlemesine girebileceğini gösteriyor.
Sonuç: Buharlaştırma ve Ayırma Günlük Hayatımıza Nasıl Girdi?
Aslında soruya başlarken basit bir yanıt bekliyordum, ama şunu fark ettim: Buharlaştırma ve ayırma, gerçekten de hayatın her alanında olan bir şey. Küçük bir kahve yapmak, büyük bir iş hayatında karmaşayı çözmek, bazen duygusal olarak birini kendimizden ayırmak… Bunlar hep birer “buharlaştırma ile ayırma” işlemidir.
Yani, sonuç olarak, buharlaştırma ile ayırma nedir? sorusu sadece kimyasal bir deney değil, günlük hayatımızın her anında karşılaştığımız bir durum. O yüzden bir dahaki sefere bir kahve içerken, suyun buharlaşmasıyla birlikte “Ay, bir de şunları ayırsam…” diye düşünürken bulabilirsiniz kendinizi. Kim demiş ki hayat sadece bir bilimsel deneme?